یکی از هنر های دیرینه که پیدایش آن ریشه در هزاران سال پیش دارد کپو بافی است و محصولات تولید شده با این هنر به عنوان یکی از صنایع دستی معروف دزفول و خوزستان در سراسر کشور شناخته می شود، کپو بافی که در حقیقت یک مهارت برای پیچیدن برگ درخت نخل به هم و تولید ظروف استوانه ای شکل می باشد به دلیل وجود درخت نخل در سراسر استان خوزستان بسیار محبوب شده و سالانه کپو های مختلفی و صنایع دستی نقره در بازار عرضه می شود.
ممکن است نام کپو زیاد به گوشتان آشنا نباشد چون معمولا تمام محصولاتی که با برگ درخت نخل و مهارت دست تولید می شوند با عنوان حصیر بافی و محصولات حصیری شناخته می شوند و زنان جنوبی با به کار گیری هنر دستان خود، نی مردابی و برگ نخل شروع به بافت کپوهایی شکیل و ارزشمند می کنند.
از دیدگاه لغوی کپو به معنای هر وسیله کروی شکل و سر می باشد، انتخاب این نام برای چنین هنری هم ریشه در شکلل کروی و درب دار صنایع دستی کپو بافی و صنایع دستی اصفهان است که معمولا از برگ درخت خرما و نی مردابی تولید می شود اما در برخی موارد با جایگزین کردن کرتک به جای نی مردابی که یکی از گیاهان بومی مناطق گرمسیر مانند جنوب ایران است و ظاهری کشیده و بلند مانند شاخه گندم دارد اما از لحاظ مقاومت بسیار با کیفیت تر از آن است، بافته می شود.
به جرات می توان گفت کپوهایی که با دست مردان و زنان خوزستانی بافته می شوند تنها نشان دهنده هنر دست آنها نیستند بلکه با به تصویر کشیدن نحوه زندگی و چگونگی انجام کارها در طرح و نقش این محصولات در جهت جاودانه کردن زندگی خود و گسترش فرهنگ ایرانی تلاش می کنند و با استفاده از نقوش سنتی و رنگ های مختلف محصولات زیادی مانند ظروف سنتی یا ظروف تزیینی تولید می کنند، این صنایع دارای اشکال مختلفی مانند بیضی یا دایره، چند ظلعی، مربع و برخی مدل های مسطح می باشند که در موارد مختلفی کاربرد دارند.
از کاربردهای محصولات کپو می توان به استفاده از محصولات استوانه ای برای گلدان و جای وسائل تزیینی، محصولات مستطیلی و مربعی برای جای دستمال، محصولات مسطح به عنوان حرارت گیر زیر قوری و کتری، محصولات بیضی شکل برای استفاده به عنوان میوه خوری اشاره کرد که این موارد تنها بخش محدودی از کاربرد های محصولات کپو به شمار می روند.
کپو بافی که معمولا به شکل مارپیچ بافته می شود و دارای مغزی از جنس کرتک است که باعث ایجاد استحکام و حالت گرفتن بدنه صنایع دستی می شود دارای اهمیت بسیار زیادی در بازار داخلی و حتی خارجی می باشد، به دلیل اینکه مواد اولیه تولید محصولات کپو در قسمت جنوبی کشور ما به وفور یافت می شود و از قیمت پایینی برخوردار است مردم ما توانسته اند علاوه بر تامین نیاز بازار داخل برای تولید انبوه و صادرات آن به کشور های مجاور اقدام کنند که همین موضوع نقش مهمی در آشنایی افراد مختلف سراسر دنیا با فرهنگ ایرانی دارد.
گاهی اوقات دیده می شود که سبد های بزرگ درب دار کپو در موارد بسیار گسترده تری استفاده می شود، برای مثال استفاده از این سبد ها برای جای نگهداری از نان، قرار دادن لوازم خیاطی و یا خرده ریزهای مشاغل دیگر در آن و حتی برای استفاده به عنوان لوازم تزئینی مورد توجه قرار می گیرد به طوری که ابتدا تمام سطح آن را با استفاده از کامواهای رنگی و ایجاد اشکال هندسی مختلف بر روی آن تزیین می کنند و سپس در قسمت های مختلف خانه قرار می دهند.
مهم ترین نکته در بافت کپو استفاده از برگ های تازه و انعطاف پذیر درخت نخل می باشد، معمولا لایه های زیرین برگ درخت که از نور مستقیم آفتاب پوشیده مانده و دارای رنگ سفید و تازگی است و همچنین اندازه ای نسبتا کوچک و نازک دارد استفاده می شود و همین موارد تاثیر مستقیمی بر راحت تر بافتن آن و همچنین خوش نقش تر شدن کپو خواهد گزاشت، برگ های ضخیم تر که در لایه های بیرونی درخت نخل مشاهده می شوند معمولا برای بافت محصولاتی با اندازه بزرگ مانند سبد استفاده می شوند.
زمانی که شما برگ های مورد نظر را تهیه کردید کافی است برای مدتی زیر نور آفتاب قرار دهید تا کاملا شفاف شوند و سپس به کمک آب آنها را مرطوب کنید تا به راحتی حالت بگیرند و سپس آنها را با به کار گرفتن مهارت لازم کپو بافی ببافید، در ابتدا برگ های درخت خرما را به رشته های ریزتر از جهت عمودی تبدیل کنید و سپس با رد کردن از داخل سوزن های مخصوص کپو بافی و قرار دادن کرتک ها به عنوان پایه های حالت دهنده می توانید شروع به بافت اشکال مختلف کنید.
اگر می خواهید محصول شما دارای ظرافت بیشتر و زیبا تری باشد کافی است برگ ها را به لایه های باریک تری تقسیم کرده و از سوزن هایی با سایز کوچکتر استفاده کنید که البته نحوه بافت با این موارد بسیار سخت تر می باشد اما نتیجه کار دارای ارزشی دو چندان و زیبایی بی نظیر است، برای نگهداری از صنایع دستی که با این روش تولید شده اند بهتر است یک جای خشک را انتخاب کنید چون ممکن است با قرار گرفتن کپو در محیط مرطوب مغز موجود در این بافت که از جنس کرتک می باشد دچار شکستگی و آسیب شده و محصول شما در مدت زمان کوتاهی حالت اولیه خود را از دست بدهد، پس برای جلوگیری از این اتفاق کافی است در صورتی که محصول شما خیس شد با استفاده از دستمال تمیز آن را به سرعت خشک کنید.
یکی از مراکز معتبر که در زمینه تولید و عرضه بهترین محصولات کپو و صنایع دستی فعالیت می کند مجموعه ما می باشد و شما می توانید با مراجعه به صفحه اصلی سایت و پر کردن فرم درج شده سفارش مورد نظر خود را ثبت کنید و همچنین در صورت لزوم با شماره درج شده تماس حاصل کنید تا کارشناسان مجرب مجموعه ما راهنمایی های لازم را به شما ارائه دهند.
